توضیح در مورد چایی و انواع آن
تاریخچه چای
قدمت کشت گیاه چای به نام Camellia Sinensis، به ۵۰۰۰ سال پیش و کشور چین باز می‌گردد. بعد از کشت چای در این کشور و آشنایی سایر کشورها با فواید این نوشیدنی، کشت آن به مرور در آسیا افزایش پیدا کرد و سپس در تمامی جهان پخش شد.
در گذشته چای هم به عنوان یک دارو و نوشیدنی شفابخش و هم به عنوان یک نوشیدنی ممتاز در مناسبت‌های سلطنتی و مذهبی استفاده می‌شده که این نشان از اهمیت چای در میان مردم آن زمان دارد.
فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف
علاوه بر تفاوت انواع چای در کشورهای مختلف، ممکن است شیوه دم کردن چای، مراسم‌های چای‌خوری و نحوه سرو چای در هر کشور متفاوت باشد که این تفاوت‌ها به تاریخ و فرهنگ هر کشور باز می‌گردد.
معمولا در برخی کشورها یک نوع چای از بقیه پرطرفدارتر است. مثلا در کشور ایران چای سیاه یا در کشور چین چای سبز بیش‌ترین تقاضا را دارد. برای آشنایی با “فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف” روی لینک زیر کلیک کنید.
انواع چای
چای در کنار قهوه از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان محسوب می‌شود که در انواع مختلفی در بازار موجود است. ۴ نمونه از پرطرفدارترین چای‌ها در جهان چای سیاه، چای سبز، چای اولانگ و چای سفید بوده که هر یک دارای خواص و عطر و طعم بی‌نظیری می‌باشند. این چهار چای همگی از یک گیاه و بوته چای به نام Camellia Sinensis به دست می‌آیند و تفاوت آن‌ها به فرآیند و روش تولید هر یک باز می‌گردد.
در کنار این ۴ چای، چای‌های دیگری مانند چای ترش، گل گاوزبان، بابونه و … نیز وجود دارند که هر یک از گیاه خاصی به دست آمده، دارای خواص متفاوتی بوده و طرفداران خاص خود را دارند.
چای سیاه چگونه تولید می‌شود؟
فرآیند تولید چای سیاه در دنیا به دو روش ارتدکس یا رسمی و C.T.C یا غیررسمی انجام می‌شود. چای ارتدکس و C.T.C به غیر از فرآیند، در ظاهر و مشخصات نیز با هم تفاوت دارند. چای سیاه تولید شده به روش ارتدکس، دارای برگ‌هایی کشیده و در هم پیچیده بوده و چای سیاه تولید شده به روش C.T.C دارای برگ‌هایی گرد و کروی می‌باشد.
چای ایرانی به صورت رسمی و ارتدکس تولید می‌شود. در فرآوری چای به این روش، برگ سبز چای ۵ مرحله مختلف را طی می‌کند تا به چای سیاه تبدیل شود. این ۵ مرحله شامل مرحله پلاس، مالش، تخمیر، خشک کردن و سورتینگ می‌باشد. جزئیات این مراحل را می‌توانید در مقاله “مراحل تولید چای سیاه” بخوانید.
خواص و فواید چای سیاه
چای سیاه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان است که حاصل اکسیداسیون کامل برگ گیاه Camellia Sinensis می‌باشد. این چای نسبت به سایر چای‌ها کافئین بیش‌تری دارد اما کافئین آن از قهوه کم‌تر است.
چای سیاه مزایای فراوانی برای سلامتی دارد. به برخی از این خواص در زیر اشاره شده است:
- چای سیاه حاوی آنتی اکسیدان‌های فراوان مانند پلی فنول‌ها می‌باشد و بنابراین می‌تواند با حذف رادیکال‌های آزاد، سلامت عمومی و سطح ایمنی بدن را بالا برده و از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان جلوگیری کند.
- چای سیاه به دلیل داشتن تئوفلاوین‌ها، میزان کلسترول خون را کاهش می‌دهد و از این طریق به بهبود عملکرد قلب کمک می‌کند. هم‌چنین این چای به دلیل داشتن گروه دیگری از آنتی اکسیدان‌ها به نام فلاونوئیدها، سبب کاهش بسیاری از عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی، از جمله فشارخون بالا، کلسترول بالا، افزایش سطح تری گلیسیرید و چاقی می‌شود.
ما در مقاله “خواص چای سیاه” به طور کامل‌تر این فواید را توضیح داده‌ایم.
چای ایرانی بهتر است یا خارجی؟
اگر شما هم از دسته افرادی هستید که با تفاوت چای ایرانی و خارجی آشنایی ندارید و در زمان خرید چای دچار تردید می‌شوید که کدام یک بهتر و سالم‌تر است، توصیه می‌کنیم که حتما مقاله “چای ایرانی بهتر است یا خارجی؟” ما را مطالعه نمایید. به طور خلاصه برخی از تفاوت‌های چای ایرانی و خارجی در زیر لیست شده است:
- در اکثر کشورهای تولیدکننده چای، برای مقابله با آفات کشاورزی از انواع سموم شیمیایی استفاده می‌شود اما در ایران، به علت آب و هوای مناطق شمالی مانند گیلان و مازندران که چای در آن کشت می‌شود، آفت زیادی به زمین‌های چای نمی‌زند و به همین دلیل برای تولید این چای، از هیچ سمی استفاده نمی‌شود. به همین دلیل چای ایرانی از چای خارجی سالم‌تر است.
- در بسیاری از کشورهای خارجی برای افزایش رنگ، عطر و طعم چای از انواع افزودنی‌های شیمیایی استفاده می‌شود. استفاده از این مدل چای در طولانی مدت می‌تواند برای معده مضر باشد. اما چای‌های ایرانی معمولا فاقد این افزودنی‌ها می‌باشند، کاملا سالم و طبیعی هستند و برای معده نیز مفیدند.
- شما می‌توانید با مصرف چای ایرانی در حمایت از تولید داخلی و افراد زیادی که در زمینه تولید چای فعالیت می‌کنند، سهیم باشید و به آن‌ها برای تولید چای بهتر و بیش‌تر انگیزه دهید.
فرق چای ایرانی و خارجی – چای ایرانی بهتره یا خارجی؟
چند مدل چای ایرانی داریم؟
اگر برای خرید چای ایرانی به بازار بروید، ممکن است با اسامی و انواع مختلف چای مانند چای سرگل یا چای شکسته روبه‌رو شوید. شاید در نگاه اول تفاوت چندانی میان این چای‌ها حس نکنید اما باید بدانید که انواع چای‌ها از نظر کیفیت، قیمت، عطر و طعم و زمان دم کشیدن با هم تفاوت دارند. ما در زیر به طور خلاصه انواع چای ایرانی را به همراه خصوصیات هریک، به شما معرفی می‌کنیم:
- چای سرگل: چای سرگل بسیار مرغوب و باکیفیت است و از غنچه و برگ‌های بالایی بوته چای به دست می‌آید، نسبت به سایر چای‌ها، دارای برگ‌هایی با اندازه کوچک‌تر و پیچیدگی بیش‌تری است، عطری عالی و طعمی تلخ و گس دارد و نسبت به باقی چای‌های ایرانی، رنگ آن پرررنگ‌تر و خوش‌رنگ‌تر می‌باشد.
- چای ممتاز: چای ممتاز بعد از چای سرگل، در رده دوم از بهترین چای‌های ایرانی قرار دارد. برگ‌های این چای در مقایسه با چای سرگل کمی بزرگ‌تر، طعم آن ملایم‌تر و تلخی آن کم‌تر است. قیمت این چای، از چای سرگل پایین‌تر ولی از چای قلم بالاتر می‌باشد.
- چای قلم: چای قلم از برگ‌های پایین‌تر چای به دست می‌آید. اندازه آن نسبت به دو چای قبلی، درشت‌تر و طعم آن ملایم‌تر است، رنگ و قیمت آن نیز نسبت به چای سرگل و ممتاز، کم‌تر است.
- چای شکسته: طی فرآیند تولید چای، برگ‌های چای به چند تکه تقسیم می‌شوند. چای شکسته از برگ‌های خرد تشکیل شده و نسبت به چای سرگل و ممتاز، سبک‌تر است. برگ‌های این چای پیچیدگی کم‌تری دارند و صاف‌ترند. چای شکسته نسبت به چای‌های قبلی زوددم‌تر و ارزان‌تر است.
- چای باروتی: این چای بسیار شبیه به چای شکسته است ولی دارای برگ‌های ریزتر و خردتر می‌باشد. از این چای به علت زوددم بودن و زود رنگ پس دادن، در برخی دمنوش‌ها و تی‌بگ‌ها استفاده می‌شود.
- چای بهاره، چای تابستانه، چای پاییزه: علاوه بر موارد بالا اسامی دیگری برای دسته بندی چای های ایرانی استفاده می شود. که این نام با توجه به این که چای در چه فصلی از سال برداشت شود، مشخص می‌شود. در بین این سه چای، چای بهاره عطر و طعم بهتری نسبت به دو چای دیگر دارد اما چای تابستانه و پاییزه نیز کیفیت مناسبی دارند و هر فرد بسته به ذائقه خود ممکن است هر یک از این سه را ترجیح دهد.